Türkiye, ABD ve AB'ye göz kırptı

Bakan Çavuşoğlu, İspanya resmi haber ajansı EFE'ye yaptığı açıklamada, "Türkiye, ABD ile köklü ilişkilerine değer veriyor. Zamana meydan okuyan ve transatlantik siyasi manzarayı şekillendirmede aracı olan bir ittifakımız var" ifadelerini kullandı.

Mevcut durumda, Türkiye'nin ulusal güvenliğini etkileyen bazı konularda ABD ile önemli anlaşmazlıklar olduğunun inkar edilemeyeceğini belirten Çavuşoğlu, bunları, ABD'nin PKK/PYD/YPG ile iş birliği, FETÖ'ye karşı eylemsizliği ve Türkiye'ye yaptırım uygulaması olarak sıraladı.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, "Bu önemli konulardaki farklılıklarımızı çözmenin bir yolunu bulmak, sadece ikili ilişkilerimiz için değil, transatlantik iş birliğinin sağlığı ve canlılığı için de acil bir gerekliliktir." değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, ABD'nin yeni başkanı Biden'in, başkan yardımcılığı döneminde, darbe girişiminin ardından Türkiye'yi ziyaret edip, Türk hükümeti ve milletiyle dayanışmasını göstermesini takdirle karşıladıklarını vurgulayarak şunları ifade etti:

"Bu nedenle, bu terör örgütünün yarattığı tehlikeye ilişkin bu ilk elden deneyimin, yeni ABD yönetiminin, FETÖ ve liderine yönelik acil ve somut adımlar atmasına izin vereceğini umuyoruz ancak her şeyden önce Türk-Amerikan ilişkilerinin stratejik önemini fark edeceğini ve potansiyelini tam olarak artırmak için gerekli adımları atacağınızı umuyoruz. Bunu yapmanın yolu, müttefiklerin yaptığı gibi farklılıklarımızı diyalog ve diplomasi yoluyla ele almaktır. Bunu yapmanın iyi bir ilk adımı, S-400 hava savunma sistemini satın almamız bahanesiyle Trump yönetimi tarafından  CAATSA yasası aracılığıyla Türkiye'ye uygulanan yaptırımlara son vermek olacaktır. Müttefikler arasında tehdit veya yaptırımlara yer yoktur. Bu yaptırımlar, kapsamı, dayanağı, amacı veya ağırlığı ne olursa olsun, Türkiye'nin egemenliğine doğrudan bir hakarettir."

Türkiye'nin önde gelen bir NATO müttefiki olduğunu belirten Çavuşoğlu, NATO'nun temel görevlerinin, özellikle toplu savunma, kriz yönetimi ve güvenlik iş birliğinin yerine getirilmesine katkıda bulunmak olduğuna işaret etti.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin NATO'nun misyonlarına ve operasyonlarına en çok katkıda bulunan 5 ülkeden biri olduğuna ve NATO ortak bütçesine en çok katkıda bulunan 8'inci ülke konumunda bulunduğuna dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Türkiye'nin 1 Ocak 2021'de NATO'nun Çok Yüksek Hazırlıklı Seviyeli Müşterek Görev Kuvveti'ni komuta etmesi, mevcut tehditlere karşı caydırıcılığı ve savunma duruşu da dahil olmak üzere İttifak'a olan bağlılığımızın son kanıtıdır. Bu bağlamda, NATO'nun ABD ile bağlarının, ikili ilişkilerimizi tüm yönleriyle ilerletmek için sağlam bir temel oluşturduğunu da eklemek isterim."

Biden başkanlığındaki yeni yönetimden Türkiye'nin NATO'daki önemli mevcudiyetini de görmesini isteyen Çavuşoğlu, "Biden yönetiminin bunu görmesini ve gerçek gündemimize geri dönmemize ve Suriye'den Libya'ya kadar birçok konuda daha etkili bir şekilde iş birliği yapmaya başlamamıza yardımcı olacak anlamlı bir diyalog içinde bizimle iletişime geçmesini umuyoruz. Bu bağlamda, Biden yönetiminden transatlantik ilişkilerin ve etkili çok taraflılığın önemi ve müttefiklerle yapıcı bir iş birliği taahhüdü konusunda gelen ilk mesajlar oldukça cesaret vericidir. Bu yönde atılacak herhangi bir adım hem ilişkilerimize hem de daha geniş transatlantik topluluğa fayda sağlayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

"Geleceğimizi AB ile beraber inşa etmek istiyoruz"

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bir mesaj da AB'ye gönderdi. Çavuşoğlu, Portekiz'in Diario do Noticias gazetesine, "Türk halkı geleceğini AB'de görüyor" başlıklı makale kaleme aldı.

Portekiz'in AB Konseyi Dönem Başkanlığı'nın, Türkiye ve AB arasında daha adil ilişkilerin tesis edilmesi açısından bir fırsat olarak değerlendirdiklerini belirten Çavuşoğlu, "Portekiz'in, AB'nin genişleme ile Türkiye'nin üyelik süreci ve Türkiye-AB ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik prensipli desteğini her zaman memnuniyetle karşıladık" ifadesine yer verdi.

Çavuşoğlu, Portekiz'in, Türkiye'nin AB'ye katacağı değerin farkında olduğundan emin olduklarını da ifade etti.

Aralık ayında düzenlenen AB Liderler Zirvesi’nin ardından iki tarafa da fayda sağlayacak olumlu gündem için bir fırsat penceresi açıldığını belirten Çavuşoğlu, "Bunun için de en iyi araç 18 Mart Göç Mutabakatı'nı tekrar gözden geçirmek. Söz konusu mutabakat, AB ve Türkiye'nin birlikte hareket ederek bölgenin güvenlik, istikrar ve refahına nasıl başarılı şekilde katkı sağlayabileceğinin en iyi örneği" değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, 9 Mart 2020'de Brüksel'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in söz konusu mutabakatın güncellenmesi konusunda mutabık kaldığını anımsattı. Bakan Çavuşoğlu, bunun Türkiye'nin AB perspektifini güçlendirerek, Gümrük Birliği Anlaşması'nı güncelleyerek, üst düzey diyalog ve zirveleri canlandırarak, vize serbestisini teşvik ederek ve düzensiz göç ve terörle mücadele edilerek yapılabileceğini kaydetti.

Mutabakatı AB Komisyonuyla birlikte gözden geçirmeye başladıklarını anımsatan Çavuşoğlu, daha sonra bu sürecin bazı üye ülkeler tarafından bloke edildiğini bildirdi.

'Türkiye her zaman gerginliği azaltma ve diyalogdan yana tutum sergiledi'

Çavuşoğlu, "Türkiye her zaman gerginliği azaltma ve diyalogdan yana kararlı bir tutum sergilemiştir. Ancak bu yeterli değildir. AB, tüm üyelerini daha pozitif ve yapıcı bir tutum benimsemeleri için teşvik etmelidir" ifadelerini kullandı.

AB Konseyi Başkanlığı döneminde tekrar Türkiye-AB ilişkilerini, iki tarafa da fayda sağlayacak bir yola sokmak için Portekiz'in desteğine ve stratejik aklına güvendiklerini aktaran Çavuşoğlu, "Portekiz başkanlığının tüm aday ülkelere eşit bir şekilde davranması ve Gymnich ile Avrupa'nın Geleceği Konferansı gibi toplantılara davet etmesi önem arz ediyor" vurgusunu yaptı.

'Türkiye, AB'nin ayrılmaz bir parçasıdır'

Çavuşoğlu, "Ülkenizin, Fransa, Yunanistan veya Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) gibi ülkelerle yakın zamanda yaşadığı gerilimlerin, Avrupa projesinden kopmanın ve Ortadoğu ile Orta Asya gibi başka alanlar aranmasının bir işareti midir?" sorusuna, şu yanıtı verdi:

"Türkiye, tarihsel olarak Avrupa'nın ayrılmaz bir parçası olmuştur ve Avrupa'nın ayrılmaz bir parçasıdır. Avrupa Konseyi ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) dahil Avrupa kurumlarının kurucu üyesiyiz. 1952'den bu yana NATO üyesiyiz ve dünya çapındaki misyonlarına ve operasyonlarına öncü katkıda bulunuyoruz. Türkiye, Şubat 1952'deki Lizbon Zirvesinde NATO'ya resmen katıldı. AB üyeliği stratejik bir hedef olmaya devam ediyor."

Bakan Çavuşoğlu, bununla birlikte, Türkiye'nin coğrafi konumu ve tarihsel geçmişinin kendisine çoklu kimlikler bahşettiğinin altını çizerek "Biz sadece Avrupa'nın bir parçası değiliz, aynı zamanda Asya, Balkanlar, Akdeniz ve Ortadoğu'nun da bir parçasıyız. Bunu her zaman bir yükümlülükten ziyade, bir değer olarak gördük" ifadesini kullandı.

Öte yandan, çok kutupluluk ile karakterize edilen dinamik ve gelişen dünya düzeninde, Türkiye'nin dış politika seçeneklerini ve ortaklarını çeşitlendirmesinin bir seçenek değil, gereklilik olduğuna işaret eden Çavuşoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Girişimci ve insani dış politikamızın uygulanmasında, 'bölgemizde ve ötesinde barış ve refaha katkıda bulunmak' olan tek hedefimize ulaşmak için doğu, batı, kuzey ve güneydeki çeşitli ortaklarla çalışıyor ve etkileşimde bulunuyoruz. Avrupa, Asya, Afrika veya Latin Amerika gibi dünyanın farklı yerleriyle eski ve yeni ortaklığımız bir alternatif oluşturmaz, aksine birbirini tamamlar. AB'yle ilişkilerimizi katılım perspektifimiz doğrultusunda geliştirmenin ileriye dönük yol olduğuna inanıyoruz. Türk halkı, geleceğini AB'de görüyor."

'Geleceğimizi AB'yle birlikte inşa etmek istiyoruz'

Çavuşoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da vurguladığı gibi "Geleceğimizi AB'yle birlikte inşa etmek istiyoruz." ifadesine yer vererek Türkiye'nin dünyanın diğer bölgelerinde gelişen ilişkileri ve aktif dış politikasının, Avrupa entegrasyon projesinden bir kopuş olmadığının altını çizdi.

Türkiye'nin bu bölgelerle güçlü bağlara sahip olmasının, AB için "büyük stratejik katma değer" olduğu dile getiren Çavuşoğlu, "Maalesef AB, Türkiye'nin getirebileceği bu stratejik değeri göremiyor" vurgusu yaptı.

Çavuşoğlu, Birliğin, Türkiye-AB ilişkilerine, bazı üyelerle Türkiye arasındaki sorunların belirlediği dar perspektiften bakmakta ısrar ettiğini  anlatarak "İkili sorunların, üyelik dayanışması ve Türkiye'ye karşı veto adı altında, AB platformunu şantaj veya kötüye kullanma yoluyla değil, diyalog yoluyla çözülebileceğine inanıyoruz" görüşünü aktardı.

'Ticari ve ekonomik ilişkiler olumlu eğilimde'

Türkiye ve Portekiz arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin olumlu bir eğilimde seyrettiğinin altını çizen Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki ticaret hacminin son 15 yılda dört kat arttığına dikkati çekti.

Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2019'da 2 milyar doları aştığını belirterek Portekiz'de dikkati çeken Türk yatırımları arasında Oyak Grubunun Portekiz ve Cabo Verde'de satın aldığı CIMPOR operasyonları, Türk şirketi Global'in Santa Apollonia'daki gemi terminalini inşa eden konsorsiyumun temel ortaklarından biri olması ve "Yılport"un Portekiz'de 500 milyon avroya varan yatırımlarını sıraladı.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından sonra Portekiz ve Türkiye'de karşılıklı olarak daha fazla firmanın yatırım yapacağına işaret eden Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Türkiye, Orta Asya, Kafkaslar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'ya  açılan bir kapı olduğu gibi Portekiz de Latin Amerika ve Afrika'da Portekizce konuşulan ülkelere açılan bir kapı teşkil ediyor. Bu, iki ülkeye üçüncü ülkelerde stratejik küresel ortak olma imkanı tanıyor."