İran, Şanghay'a resmen girdi

İran, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ)  tam üyesi oldu.

ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyi'nin Salı günü yayınlanan Yeni Delhi bildirisine göre İran, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) tam üyesi oldu.

Bildiride "Üye devletler, İran'ın ŞİÖ'ye tam üye devlet olarak kabul edilmesinin tarihi önemini vurguladılar" ifadelerine yer verildi.

REİSİ: DOLARIN HAKİMİYETİ KIRILMALI

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, "hegemonya aracı haline gelen doların hakimiyetini kırmak için" Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyesi ülkeler arasında ticaretin ulusal para birimleriyle yapılması gerektiğini söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Reisi, Hindistan'ın ev sahipliğinde video konferans yöntemiyle düzenlenen ŞİÖ Liderler Zirvesi'nde konuştu.

Zirvede ülkesinin ŞİÖ'ye 9'uncu üye olarak resmen katılmasından dolayı memnuniyetini dile getiren Reisi, "İran, Şanghay İşbirliği Örgütünün, önemli göstergeler, kapasiteler ve ayrıcalıklı bir konumla büyüyen bir örgüt olduğuna ve İran'ın bu resmi üyeliğinin faydalarının tarihte yer bulacağına inanıyor." dedi.

Reisi, İran'ın örgütteki varlığının üye ülkeler arasında kolektif güvenliğin gelişmesine, sürdürülebilir kalkınmaya ve ilişkilerin genişletilmesine yol açacağını umduğunu belirtti.

İran'ın "komşuluk ve yakınlaşma" politikasını dış siyasetinin temeli haline getirdiğini ve bunu bölgesel barış ve istikrarı sağlamanın en iyi yolu olarak gördüğünü söyleyen Reisi, "İran, uzun yıllar bölgedeki güvenliği sağlama ve hegemonyayla mücadele etme taahhüdünü kanıtlamıştır. Terörizmden, aşırılıktan ve bölücülükten arınmış bir bölgeye doğru ilerlemek için bu tecrübelerini Şangay İşbirliği Örgütü çerçevesinde paylaşmaya hazırdır." diye konuştu.

ŞİÖ ülkeleri arasındaki ticaretin ulusal para birimleri ile yapılması gerektiğini vurgulayan Reisi, şunları söyledi:

"Militarizmle birlikte Batı tahakküm sisteminin temel taşı haline gelen şeyin doların hakimiyeti olduğu artık oldukça açıktır. Bu nedenle adil bir uluslararası sistem oluşturmaya yönelik herhangi bir girişim, bölge içi ilişkilerde bu tahakküm aracının ortadan kaldırılmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda örgütün üyeleri ile iş ortakları arasındaki uluslararası ticaret ve finansal alışverişlerde ulusal para birimlerinin kullanımının yaygınlaştırılması ciddi şekilde takip edilmelidir."

Konuşmasında İsrail'in Filistin'deki saldırılarına da değinen Reisi, "Bugün 4 Temmuz'da bağımsızlığının yıl dönümünü kutlayan hükümet ( ABD), birçok ülkenin bağımsızlığını ihlal ediyor ve başta büyük Filistin ulusu olmak üzere birçok ulusun kendi kaderini tayin hakkını inkar ediyor. Bugün siyonist rejimin Cenin kampında işlediği suçlar, 1948'de Filistin'in işgalinde yaşanan acı suçları hatırlatıyor. Siyonist rejim, ulusların egemenliğine saldırının nesnel bir simgesidir." değerlendirmesinde bulundu.

Reisi, "büyük medeniyetler ailesinin bir simgesi" olarak nitelediği ŞİÖ'nün artık "bölgesel yakınlaşma ve güvenlik inşası işbirliğinde yeni ufuklar açabilecek bir konumda durduğunu" ifade etti.

ŞANGHAY 

İran, Eylül 2022'de Semerkant'ta düzenlenen bir önceki ŞİÖ zirvesinde bir ŞİÖ üye devleti statüsü elde etmek için bir taahhüt muhtırası imzalamıştı.

ŞİÖ ilk olarak 1996 yılında Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan tarafından üye ülkeler arasında güvenin arttırılması, sınır bölgelerinin silahsızlandırılması ve bölgesel işbirliğinin teşvik edilmesi amacıyla “Şanhay Beşlisi” adıyla kurulmuştu.

Mevcut üyeleri böylelikle, Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Özbekistan, Hindistan, Pakistan, İran oldu. 

Afganistan, Moğolistan, Belarus gözlemci statüsünde yer alırken, Türkiye, Azerbaycan, Sri Lanka, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar da diyalog ortağı statüsüne sahip durumda.